1 maart 2021

Werkverlies en rouw

Wij mensen kunnen best veel verduren en dragen. Lang niet elke dag hoeft vol te zitten met leuks, liefs en interessants. Met zo nu en dan, komen we ook al een heel eind. Maar soms is de last die we moeten dragen te veel en te groot. Je sleept jezelf door de dagen van je leven.

Het valt me op dat veel van de mensen die ik als re-integratiecoach begeleidt in de transitietraining ‘omgaan met werkverlies’, ook nog andere last dragen dan het werkverlies. Het werkverlies is dan de golf water die de emmer (opnieuw) doet overlopen.

In het boek ‘ik ben een eiland’ van Tamsin Calidas, wordt de schrijver steeds opnieuw overspoeld door verlies. Ze zoekt op haar eigen manier een weg om de verliezen hanteerbaar te maken en haar leven steeds opnieuw vorm te geven.

Gisteren las ik aan een coachee uit de transitietraining ‘omgaan met werkverlies’, deze zin uit boek voor. De zin verwoordde haar gevoel. Misschien die van jou ook.

‘In het leven draait het om een slipstream vinden, een veilige doortocht. Als je dat lukt, zal alles langzaam weer in evenwicht komen’.

PS

Het begrip slipstream heeft 2 verschillende betekenissen:

1) stroming met aanzuigende werking. Stroming van lucht of water met een aanzuigende werking achter een snel bewegend voertuig, vliegtuig, of vaartuig, of een ander voortbewegend object.

2) werking waardoor iets of iemand meegetrokken wordt.Werking waardoor iets of iemand in een stroom meegetrokken wordt, meestal in de stroom van iets succesvols | positiefs.

5 mei 2020

Rouwen om het verlies van je baan

Vorige week sprak ik een arbeidsdeskundige van het UWV. Hij had zich die week bezig gehouden met het voeren van gesprekken met mensen die waren ontslagen. De aanleiding voor de ontslagen was een duidelijke voor iedereen waarneembare verandering in de markt. Gelukkig hadden ze er in het bedrijf alles aan gedaan om het hele ontslagtraject zo zorgvuldig en respectvol mogelijk te doen.

Werkverlies, hoe reageer je er op

Evengoed blijft het zwaar. We raakten aan de praat over hoe mensen reageren op ‘ontslagen worden’. Over hoe verbazend het blijft dat mensen toch vaak weer anders reageren dan je vooraf inschat. Een deel van de mensen waarvan je denkt dat ze het niet zo erg vinden, vindt het juist vreselijk. En andersom. En hoe zorgvuldig je ook het proces inricht en begeleidt, ontslagen worden hakt er bij de meeste mensen flink in. Logisch ook, want werken is een belangrijk deel van ons leven.

Je baan kwijt raken. Af en toe hangt iemand de vlag uit: ‘eindelijk verlost’. Maar de meeste mensen vinden het moeilijk om hun baan en alles wat er bij hoort (collega’s, structuur in de dag, zinvolle bezigheden, je kunnen ontwikkelen, inkomenszekerheid) kwijt te raken. Hoe ga je om met werkverlies? En wat gebeurt er als je boos, verdrietig blijft over het kwijtraken van je baan? Daar gaat dit blog over.

Je baan kwijt raken…. Rouwen om het verlies van je baan en alles wat daarbij hoort.

Janske van Eersel doet er onderzoek naar en deelt haar onderzoeksresultaten met collega loopbaancoaches. Ik volgde recent haar masterclass over werkverlies. Dit blog is gebaseerd op haar masterclass, mijn persoonlijke ervaringen en die van mijn coachees.

Wat is rouwen om je baan?

Je rouwt als je iets/iemand kwijt raakt waaraan je gehecht bent. En dus kunt je ook rouwen om je werk. Omdat je gevoelsmatig gehecht bent aan het werk, de mensen, je werkplek, het inkomen, de status. Omdat je gehecht bent aan wat het werk je oplevert: ritme, goede gewoonten, een positie in de samenleving, een zinvolle daginvulling, contacten, geld.

Flink in de rouw

Mensen gaan verschillend om met werkverlies en de rouw die daarbij hoort. Sommige mensen storten zich op de nieuwe situatie en hebben de neiging hun verlies en rouwgevoelens te negeren. Anderen worden door hun verlies en rouwgevoelens overmand en hebben weinig oog voor hun nieuwe toekomst.

In de praktijk blijken beide kanten nodig te zijn om in het leven van alle dag naar een nieuwe fase te groeien. Je moet dus ruimte maken voor verlies en rouwgevoelens en ruimte maken voor het vorm geven van nieuwe stappen in je leven.

Hoe ga jij om met werkverlies en de rouw die daarbij hoort?

Janske van Eersel heeft een werkverliesvragenlijst ontwikkeld waarmee je kunt zien waar jij staat in het verwerken van je werkverlies. De werkverlies vragenlijst vind je hier.

Ter oriëntatie een paar vragen uit de lijst van 33 stellingen:

• Ik denk zoveel aan mijn baan dat het moeilijk voor me is de dingen te doen die ik normaal doe.

• Sinds ik geen baan meer heb, vind ik het moeilijk om mensen te vertrouwen.

• Ik voel me eenzaam sinds ik geen baan meer heb.

• Ik voel me gespannen, prikkelbaar of schrikachtig sinds het verlies van mijn baan

• Om niet aan het verlies van mijn baan te hoeven denken, besteed ik meer tijd achter de pc, aan tv kijken en/of slapen.

Hoe merk je dat je jouw ex-baan niet los kunnen laten?

Als je dat goed wilt weten, kun je het beste de vragenlijst invullen. De vragenlijst invullen zou ik zeker doen als je merkt:

• Dat je veel piekert, veel terugdenkt aan vroeger en hoe alles toen beter was dan nu.

• Jezelf er niet toe kunt zetten om met je toekomst bezig te zijn.

• Je jezelf terugtrekt uit de buitenwereld.

• Of juist jezelf geen ruimte geeft om te rouwen om je werkverlies.

Tips waarmee je zelf aan de slag kunt

• Als je merkt dat je veel piekert en treurt is het belangrijk om er fysieke bezigheden te zoeken die je afleiden. Desnoods ga je je hele huis schilderen… Je wordt er bovendien lekker moe van en dat helpt om beter te slapen.

• Onderzoek wat je nodig hebt om je ex-baan te integreren in je verleden zodat je weer meer in het heden en met het oog op de toekomst kunt leven. Maak een lijstje met je belangrijkste ervaringen, wat je daarvan geleerd hebt en hoe je dat nu gebruikt in je leven of zou kunnen gebruiken in je leven. Denk ook eens aan een afscheidsritueel. Denk aan opruimen.

• Je bent - echt waar - veel meer dan alleen je werk. Hoe leuk, interessant, uitdagend of zingevend dat werk ook was. Want ook zonder dat werk blijf je degene met die talenten, waarden, dromen en ervaring. Maak een lijstje van waarden die jij belangrijk vindt. Denk aan dingen als: andere mensen helpen, zo gezond mogelijk blijven, vriendelijk zijn, duurzaam leven, jezelf ontwikkelen, attent zijn voor je naasten. En bedenk bij elk van die waarden drie dingen die geen of heel weinig geld kosten en die je in op een gewone weekdag ook kunt doen. En doe elke dag een tot drie dingen van dat lijstje. Zo ontdek je hoe je ook op andere manieren een waardevol leven kunt leiden.

• Je hebt beslist ook een hobby. Of iets waarvan je al lang denkt: 'dat lijkt me leuk om te doen'. Ga daarmee aan de slag. Begin klein. Doe het met plezier. En besteed er elke dag wat tijd aan zodat je vorderingen kunt maken. Er zijn enorm veel gratis online cursussen, workshops, blogs waaruit je iets nieuws kunt leren. Benut die en leer in het kader van een hobby, iets nieuws. Het verzet je gedachten, laat zien dat je heus, echt waar van alles in je mars hebt.

• In de positieve psychologie ligt de focus op 'wat je wel kunt en wat er wel is'. Een oefening die daarbij past is de 'dankbaarheidsoefening'. Je richt je aandacht op 'wat heeft dit werk me gebracht aan kennis, kunde, kennissen'; 'waar ben ik vandaag dankbaar voor'; 'welke kwaliteiten en talenten heb ik wel en wat kan ik goed'.
  Zo houd je je focus op de goede dingen in je leven en in jezelf. Er is per slot van rekening maar 1 persoon zoals jij. Beloof jezelf dus elke dag trouw te zijn aan jezelf en jezelf te steunen en helpen zoals je dat zou doen bij een goede vriend of bij een kind dat je hulp nodig heeft.

• Praat er over met mensen die je serieus nemen en empathisch willen luisteren. Zoek een goede coach die je kan helpen bij je werkverlies en de rouwarbeid die daarbij hoort. En die je kan helpen om ook de draad naar de toekomst weer op te pakken. Als je met mij in gesprek wilt, kun je me mailen of bellen via de contactgegevens onder aan de pagina.

Wat je ook doet, blijf niet in je eentje rondlopen met je rouw om het verlies van je werk.

Werk verloren? Bedenk steeds weer:

Hoe beter het me lukt om los te laten wat ik heb verloren, hoe meer ruimte ik (in mijn hoofd, energie, gevoel) heb voor nieuwe dingen en nieuwe mensen die op mijn pad komen.

Neem alle mooie ervaringen en opgedane kennis & kunde mee naar de toekomst. En focus je op vandaag en morgen. En geef ook regelmatig ruimte aan alle emoties die aan je verlies vastgeplakt zitten.

Zoek je hulp. Kijk hier of de transitietraining 'omgaan met werkverlies' van Janske van Eersel, bij jou en jouw coachvraag past.