Als we een nieuw jaar zien aankomen, nodigt dat ons uit om terug te blikken en vooruit te kijken. In dit blog wil ik je er een handje bij helpen. Zodat het niet blijft bij mijmeren en fantaseren. Maar dat het vooruitblikken en terugblikken je ook wat oplevert.
Wij mensen kunnen in gedachten heel ergens anders zijn, dan waar ons lijf zich op dat moment bevindt. Dat is een interessant vermogen. Want daardoor kunnen we terugblikken op ‘wat was’ en vooruitblikken op ‘wat zou kunnen komen’. We kunnen zelfs met onze aandacht en onze gedachten zijn bij wat we hier & nu doen en meemaken.
Je zou kunnen zeggen:
Je leeft in het heden.
Je neemt je ervaringen, kennis en kunde uit het verleden, mee.
En je houdt een focus op waar je naar toe wil in de toekomst.
Of blijf je ‘hangen’? Sommige mensen blikken vooral nostalgisch terug op het verleden; toen was alles beter. Ze zetten zich eigenlijk af tegen het heden en de toekomst. Ze leven in de achteruit.
Sommige mensen leven vooral met hun hoofd bij de toekomst. Op het verleden kijken ze nauwelijks terug en het heden maken ze niet echt mee. Want morgen… daar liggen de kansen in het verschiet en dan kan alles beter zijn.
Sommige mensen leven vooral hier & nu. Want daar gebeurt het. Wat heb je er aan om terug te kijken? En vooruit kijken? Morgen ziet er toch anders uit dan je verwacht had.
Wat heeft jouw voorkeur: het heden, het verleden of de toekomst? Zelf merk ik dat vaak met mijn hoofd bij het toekomstige gewenste resultaat ben. En net wat te weinig in de activiteit die ik aan het doen ben….
Maar, wij mensen hebben deze mogelijkheden van het brein niet voor niets. Hoe benut je jouw vermogen om terug te kijken op het verleden, om met aandacht in het hier & nu te zijn en je vermogen om over de toekomst na te denken nou zo, dat het je ook wat oplevert?
1. Leven doe je in het heden
Om iets te doen, heb je je lijf en leden nodig. Iets doen – actief zijn – kun je dus alleen hier & nu doen.
Maar:
Wat doe je wel en wat doe je niet? Welke keuzes maak je?
Hoe voer je een actie precies uit?
Wat doe je met onverwachte gebeurtenissen op een dag?
Hoe weet je of wat zich voordoet op een dag belangrijk is voor je?
Hoe weet je of wat zich voordoet op een dag, een kans is voor jou?
Voor de antwoorden op deze vragen heb je jouw verleden en toekomst nodig.
2. Terugblikken op het verleden
Hoe ouder je bent, hoe meer verleden je hebt. Verleden waar je met plezier op terugkijkt en verleden dat je liever zou willen vergeten.
Voor de vragen in het heden, is belangrijk dat je steeds leert van wat zich in je verleden afspeelde. Daarvoor is het belangrijk dat je constructief kunt nadenken over het verleden. Met constructief bedoel ik dat je niet vervalt in zelfbeklag, in slachtofferschap, in het beschuldigen van anderen, in het oordelen en veroordelen, in fantaseren over hoe het anders had kunnen lopen.
Het is belangrijk dat je de historie accepteert zoals het feitelijk was. En dat je juist nadenkt over:
Wat gebeurde er precies (wie, wat, waar, wanneer, welke, met welk resultaat, hoe ging het in zijn werk enzovoorts)?
Wat was mijn aandeel daarin?
Wat deed ik en wat was het effect van mijn handelen?
Wat leer ik daarvan over mezelf?
Wat leer ik daarvan voor een volgende keer?
Niemand is immers perfect. Je kunt niets meer veranderen aan een situatie die geweest is. Je kunt alleen maar leren van een situatie die geweest is. Hoe beter je leert observeren en reflecteren hoe meer je kunt leren van wat zich afspeelt en afspeelde.
3. Vooruit kijken naar de toekomst
Wat heb je nodig om elk moment van de dag, de voor jou goede keuze te maken?
Daarvoor moet je nadenken over de toekomst zoals jij die graag wilt hebben:
Je hebt ruimte nodig om op ontspannen wijze te kunnen dromen en fantaseren. Hoe wil je dat jouw toekomst eruit ziet? Wat wil je behouden, wat wil je verder uitbouwen, wat wil je vernieuwen of veranderen?
Om vervolgens uit al die dromen en fantasieën, jouw concrete doelen voor de kortere termijn te destilleren. Bijvoorbeeld de doelen voor de komende maand, het komende half jaar, de komende 2 tot 3 jaar.
En om vervolgens de concrete acties die nodig zijn om je doelen te realiseren, te plannen en voor te bereiden.
Ofwel: groots dromen en klein beginnen met concrete actiedoelen. Concrete (actie & resultaat) doelen geven focus aan je waarneming en handelen.
Als je nadenkt over waar je jouw tijd en energie in wilt stoppen, kun je dat op meerdere manieren doen:
Ieder mens heeft kernwaarden. Je wil elke dag zoveel mogelijk leven naar die waarden. Denk aan waarden als: duurzaamheid, zelf groeien & bloeien, van betekenis zijn voor andere mensen, betrouwbaar zijn, de wereld rechtvaardiger maken, vrijheid & autonomie. Met dergelijke waarden ben je nooit klaar. Je richt er je leven op in. Elke dag wil je dingen doen waarmee je jouw kernwaarden tot uiting brengt. Weet je wat jouw kernwaarden zijn? En leef je daar ook voldoende naar?
Leven vanuit jouw thema. Veel mensen hebben een thema|onderwerp dat centraal staat in hun leven. Dat thema zien je ook vaak terug in hun werk. Ze hebben van hun thema, hun vak gemaakt: natuurbeheer; advocatuur; coaching; docentschap; zingen. Het thema gebruiken ze (ook) om hun waarden tot uiting te brengen.
Concrete doelen nastreven. Waarden en het thema vermengen zich tot idealen, wensen en dromen. Om daar iets mee te kunnen moet je ze omzetten in concrete doelen en vervolgens in concrete acties. Gebeurtenissen en mogelijkheden worden dan benut om wensen en dromen om te zetten in concrete acties en resultaten. Zo kom je een stapje verder in het realiseren van je dromen en doelen. Een waarde is vrij abstract. Een doel daarentegen is concreet, tastbaar. Een doel kun je afvinken. Bijvoorbeeld: ik wil 3 kg afvallen; ik wil een cursus 'projecten leiden' volgen; ik wil 2 keer per week naar de sportschool.
Betekenis geven. Wat gebeurt of wat je doet heeft op zichzelf geen zin (tenzij je geloof in een Goddelijke macht). Wat wij mensen doen is steeds betekenis geven aan ons handelen, het handelen van anderen, gebeurtenissen. We geven wat gebeurt betekenis en daarmee zin. We geven betekenis en zin vanuit onze waarden, onze normen, onze eigen ervaringen en belevenissen. Het helpt ons, ons leven te duiden en richting te geven. Veel leefregels (zoals de twee onder aan de pagina) gaan over 'van betekenis zijn' voor je omgeving.
Door op deze manier om te gaan met het verleden en de toekomst, ontstaat er een verbinding tussen het verleden en de toekomst. Die verbinding is zichtbaar in het heden. Omdat het geleerde van het verleden, je waarden en je wensen voor de toekomst, zichtbaar worden in je keuzes en daden in het heden.
Aan de slag dus.
Plan voor jezelf ruimte in om na te denken over je verleden en over je toekomst:
Waar sta ik nu? Wat heb ik geleerd in en van het verleden?
Wat wil ik bereiken? Wat wil ik leren? Wat wil ik creëren in het leven?
Tot welke concrete doelen, plannen en acties leidt dat?
Hoe ziet mijn plan voor de komende weken er uit?
Neem contact op met mij voor een oriënterend gesprek. Het kost je alleen tijd en ik beloof je dat je er altijd wijzer van wordt. Mijn contactgegevens staan onder aan de pagina.